Dagat na'y nalulunod sa upos

DAGAT NA'Y NALULUNOD SA UPOS

dagat na'y nalulunod sa upos

sa basurang ito'y lubos-lubos

paano ba ito mauubos

ika nga, labis ay kinakalos

hanggang maisipang mag-yosibrick

na estilo'y para ring ecobrick

di na lang plastik ang isisiksik

kundi upos din sa boteng plastik

baka sa upos, may magawa pa

lalo't binubuo rin ng hibla

barong ay mula hibla ng pinya

lubid ay sa hibla ng abaka

pagyoyosibrik ay simula lang

ng pagtatanggol sa kalikasan

pati sa ating kapaligiran

at sa daigdig nating tahanan

masasamahan ba ninyo ako

sa marangal na gawaing ito

salamat sa pagsuporta ninyo

sa dakilang adhikaing ito

- gregoriovbituinjr.

05.31.2021 (World No Tobacco Day)

Tula ngayong World No Tobacco Day

TULA NGAYONG WORLD NO TOBACCO DAY

ngayong World No Tobacco Day, patuloy ang adhika

ng paggawa ng yosibrick na layon ay dakila

tumulong upang sa upos ay mayroong magawa

upang di ito basurang kakainin ng isda

aba'y tadtad ng upos ang ating kapaligiran

isa sa nangungunang basura sa karagatan

kaya gawaing pagyoyosibrik ay naisipan

upang may maitulong din kay Inang Kalikasan

tulad ng ecobrick na plastik ang isinisiksik

upos naman ng yosi'y ipasok sa boteng plastik

isang layuning ginawang walang patumpik-tumpik

baka masagip pa ang kalikasang humihibik

- gregoriovbituinjr.

05.31.2021

Sa katapusan ng Mayo

SA KATAPUSAN NG MAYO

hoy, may patalastas nga sa botikang nabilhan ko

No Smoking, ngunit di ako naninigarilyo

hanggang aking napagtanto, paalala rin ito

na World No Tobacco Day sa katapusan ng Mayo

naranasan ko ring magyosi noong kabataan

na kasama ng barkada'y naging bisyo rin naman;

nang mapasali sa makakalikasang samahan

ay napagtanto kong pera ko sa yosi'y sayang lang

heto, kalusugan ng kapwa'y itinataguyod

di nagyoyosi, magtanim na lang kahit mapagod

bagamat upos ay tinitipon ng inyong lingkod

upang gawin ang pagyo-yosibrick, nakalulugod

marahil, ambag ko na sa lipunan ang yosibrick

upos ay ipasok at ilibing sa boteng plastik

gagawin sa hibla ng upos ay nagsasaliksik

at baka balang araw, may solusyong matititik

may ibang grupong bahala sa kampanyang No Smoking

habang inyong lingkod ay yosibrick ang adhikain

sa katapusan ng Mayo'y sama-samang isipin

at pag-usapan ang kalikasang dapat sagipin

- gregoriovbituinjr.05.27.2021

Mga boteng plastik na walang laman

MGA BOTENG PLASTIK NA WALANG LAMAN

naipon kong muli'y boteng plastik na walang laman

ito'y itatapon ko na lang ba sa basurahan?

maganda kaya itong pagtaniman ng halaman?

iresiklo ang boteng plastik, gawing paso naman

o kaya mga ito'y gamitin din sa ekobrik

dapat lang malinisan ang loob ng boteng plastik

malinis na ginupit na plastik ang isisiksik

gagawing mesa, silya, patitigasing parang brick

o kaya naman ay pagtitipunan ko ng upos

upang proyektong yosibrick ay matuloy kong lubos

baka makatulong sa kalikasan kahit kapos

upang buhay na ito'y marangal na mairaos

sa pagtatanim ay may mapipitas balang araw

upang pamilya'y di magutom sa gabing maginaw

itanim ang buto ng gulay, okra man o sitaw

o anumang gulay bago iluto o isapaw

mula sa gawa ng tao, basura'y halukipkip

kaya sa walang lamang boteng plastik ay malirip

na anumang makabubuti sa kapwa'y maisip

baka kahit munti man, kalikasan ay masagip

- gregoriovbituinjr.

Patalastas sa isang paaralan

PATALASTAS SA ISANG PAARALAN

nakakatuwa yaong paaralan sa Navotas

dahil sa ipininta nila sa bakod sa labas

"No Smoking Area" yaong kanilang patalastas

tinukoy pa kung anong nakakasakop na batas

ang ibig sabihin, bawal doong manigarilyo

estudyante'y tinuturuan nang huwag magbisyo

salamat naman, maaga pa lang ay may ganito

upang kalusugan muna ang isiping totoo

unahin ang pag-aaral, payo sa kabataan

huwag magbisyo, isipin muna'y kinabukasan

alalahaning nagsisikap ang inyong magulang

na sa inyong pag-aaral, kayo'y iginagapang

kung iniisip n'yong yosi'y pamporma sa babae

astig ang inyong dating sa magandang binibini

baka mali kayo, mahirap magsisi sa huli

kabataan, maiging mag-aral munang mabuti

- gregoriobituinjr.

* kuha ng makatang gala nang minsang mapadaan sa Tumana sa Lungsod ng Navotas

Soneto laban sa basura

SONETO LABAN SA BASURA

Ang ating mundo'y tinadtad na ng basurang plastik

At upos na sa kanal at laot nagsusumiksik

Sa ganyan, ang inyong puso ba'y di naghihimagsik?

Hahayaan na lang ang problema't mananahimik?

Gising! at pag-usapan ang problema sa basura

Bumangon upang kapaligiran ay mapaganda

Anong nakikita ninyong solusyon sa problema?

Ah, kayrami nang batas subalit nasusunod ba?

Ako nga'y sumali sa gumagawa ng ecobrick

Kung saan sa boteng plastik ay aming sinisiksik

Ang ginupit na plastik, patitigasing parang brick

At pagdating sa upos, ginagawa ko'y yosibrick

Ikaw, anong ginagawa para sa kalikasan?

Halina't magbahaginan tayo ng kaalaman!

- gregoriovbituinjr.

Pangalagaan at ipaglaban ang kalikasan

PANGALAGAAN AT IPAGLABAN ANG KALIKASAN

tinanong ako ng isang tagapakinig minsan

paano raw kalikasan ay mapangalagaan

kung di raw naman nakikinig ang pamahalaan

maliliit lamang daw kami't di mapakikinggan

bakit? tanong ko, sila lang ba'y aasahan natin

ngunit maliliit man tayo'y baka makapuwing

kung anong nakikita nating tama'y ating gawin

sumisira sa kalikasa'y ating kalabanin

dagdag niya, mapanganib ang naiisip ninyo

lalo na't tokhang ang polisiya nitong gobyerno

terorista kayo pag bu-ang ay kinalaban n'yo

pulis at army'y nagtila kanyang hukbong pribado

ang aming tugon, gawin ang para sa kalikasan

gawin naman nila ang para sa pamahalaan

sa amin, di basura ang daigdig na tahanan

magtanim din ng puno para sa kinabukasan

naglipana kung saan-saan ang upos at plastik

sa pagmimina, buhay ng katutubo'y tumirik

nangamatay ang pananim, ang madla'y humihibik

bakit tropa ng gobyerno'y takot ang hinahasik

ang pamahalaan ba'y kampi sa kapitalista?

dahil inaakyat nila'y limpak-limpak na pera

dahil sa pagsira sa kalikasan kumikita

anong gagawin sa ganito? tutunganga lang ba?

sa maraming upos, may proyekto akong yosibrik

sa basurang plastik, may proyekto kaming ekobrik

sa laot, kinakain na ng isda'y microplastic

sa mga nangyayari, tayo lang ba'y tatahimik?

huwag hayaang maitayo ang malalaking dam

kung buhay ng kapwa ang magiging kapalit niyan

imbes pulos coal plant, tayo'y mag-renewable naman

mga ito'y pag-isipan at ating pagtulungan

- gregoriovbituinjr.

Paggawa ng titisan o ashtray

PAGGAWA NG TITISAN O ASHTRAY

ginawa kong titisan ang walang lamang delata

muli, titisan para sa nagyoyosi tuwina

upang upos ng yosi'y di basta maibasura

kundi maipon para sa yosibrik kong programa

tipunin ang upos upang di mapunta sa dagat

alam ni misis, sa tungkuling ito, ako'y tapat

sa pangangalaga ng kalikasan ay magmulat

na dapat may gawin sa upos na kakalat-kalat

kaya walang lamang delata'y ginawang titisan

sa mga opisina'y ipamahaging tuluyan

tipunin ang mga upos sa gagawing imbakan

kung sa hibla ng upos, walang magawang anuman

naisip ko sanang may magawa sa bawat hibla

ng upos ng yosi, may imbensyong magagawa ba?

katulad ng lubid mula sa hibla ng abaka

katulad din ng barong mula sa hibla ng pinya

tulong na sa kalikasan ang proyektong yosibrik

na parang paraan din ng paggawa ng ekobrik

upos ay ikulong unti-unti sa boteng plastik

kaysa mapunta sa dagat, mga isda'y hihibik

iwasang maging microplastic ang plastik sa laot

pati mga upos na sadyang kakila-kilabot

munti mang gawa sa higanteng adhika'y maabot

upang kalikasan ay di maging kalungkot-lungkot

- gregoriovbituinjr.

Pagninilay sa iba't ibang yugto

PAGNINILAY SA IBA'T IBANG YUGTO

lumalatay sa binti ang dinulot ng delubyo

di dapat maglakad sa baha matapos ang bagyo

lalo na't lestospirosis ay tiyak kalaban mo

at paano pa kaya kung may rayuma si lolo

magtanim ng gulay ay isang aral sa pandemya

upang may mapipitas balang araw ang pamilya

magtanim ng puno kahit matagal pang mamunga

kahit tagalungsod ay mag-urban farming tuwina

nakababahala ang mga basura sa dagat

mga plastik, upos at face mask na yaong nagkalat

tao nga ba ang dahilan, ang budhi'y nanunumbat

laot na'y basurahan, sa dibdib mo ba'y mabigat

kabundukan at kagubatan ay nakakalbo na

dahil sa ilegal na pagtotroso't pagmimina

dito'y limpak ang tubo ng mga kapitalista

balewala lang kung kalikasan ay masira na

may Earth Day sa Abril, National Bird Day sa Enero

World Forestry Day at World Water Day naman sa Marso

may World Environment Day at World Oceans Day sa Hunyo

at World No Tobacco Day sa huling araw ng Mayo

may World Ozone Day at Green Consumers Day sa Setyembre

may World Habitat Day at World Wildlife Week sa Oktubre

aba'y may America Recycles Day sa Nobyembre

World Soil Day, International Mountain Day sa Disyembre 

maraming araw palang para sa kapaligiran

mga paalalang magsikilos ang taumbayan

at huwag balewalain si Inang Kalikasan

dahil iisa lang ang daigdig nating tahanan

personal kong ambag ang maggupit-gupit ng plastik

isiksik sa boteng plastik upang gawing ekobrik

tinanganan kong tungkuling walang patumpik-tumpik

na pati upos ng yosi'y ginagawang yosibrik

tara, pakinggan natin yaong lagaslas ng batis

masdan din ang batis, di ba't kayganda kung malinis

pag kalikasa'y sinira, iyo bang matitiis

o tutunganga ka lang kahit may nagmamalabis

- gregoriovbituinjr.

Salamisim sa iba't ibang tagpo

SALAMISIM SA IBA'T IBANG TAGPO

tulad ng kagutumang sadyang di kayang tiisin

yaong pagtahak sa masalimuot na landasin

"matter over mind" talaga kung iyong iisipin

ang anumang nangyayari sa buhay-buhay natin

kaya habang ginagawa ang akda sa tiklado

at inaayos ng matino ang letra't numero

nagsalimbayan sa isip ang mga panlulumo

habang sa pandemya'y kayraming nagsasakripisyo

katuwang ko sa problema ang kapwa maralita

kasangga sa pakikibaka'y mga manggagawa

lakad ng lakad kung saan-saan ang maglulupa

at lipunang makatao'y aming inaadhika

paminsan-minsan ay naggugupit-gupit ng plastik

upang isiksik ang mga ito sa boteng plastik

mahalagang tungkulin na itong pageekobrik

habang upos naman ang tinitipon sa yosibrik

minsan, kinakayod ang niyog upang magbukayo

habang nakikipaghuntahan pa rin kay tukayo

iwinawasto ang mga kaisipang baligho

na alak, babae't sugal ang sinasambang luho

nang anak niya'y pinaslang ay dama ko ang inang

habang luha niya'y umaagos nang walang patlang

di matingkala ang pinsalang likha sa pinaslang

lalo't sanhi'y balighong utos ng ama ng tokhang

ipinaglalaban man ang panlipunang hustisya

prinsipyo'y di isusuko ng mga aktibista

lalo't lipunang makatao ang adhika nila

na siya ring isusulat ng makata tuwina

- gregoriovbituinjr.

World No Tobacco Day ang huling araw ng Mayo

WORLD NO TOBACCO DAY ANG HULING ARAW NG MAYO

World No Tobacco Day pala'y huling araw ng Mayo

at sa gawaing pagyoyosibrik ay naririto

United Nations umano ang may pakana nito

upang marami'y tumigil na sa pananabako

pagkat tayo'y may karapatan daw sa kalusugan

at malusog na pamumuhay sa sandaigdigan

upang pangalagaan din daw ang kinabukasan

ng mga susunod pang salinlahi't kabataan

ang World Health Assembly'y nagpasa ng resolusyon

upang maiguhit ang pandaigdigang atensyon

sa pagkamatay at sakit na nangyayari noon

dulot ng tabako't paninigarilyo ng milyon

at huling araw ng Mayo'y kanilang itinakda

bilang World No Tobacco Day, pinaalam sa madla

ngunit kayraming kumpanyang ito ang ginagawa

kung ipasara'y walang trabaho ang manggagawa

ang tabako't sigarilyo'y parehong hinihitit

may epekto sa katawan, yosi man ay maliit

tindi ng epekto sa baga'y  nagdulot ng sakit

basurang upos nama'y iniintindi kong pilit

gayunman, sang-ayon ako sa konseptong kayganda

tinutukan ko naman ay upos na naglipana

pagyoyosibrik ko'y pagbabakasakali muna

baka sa mga upos ng yosi'y may magawa pa

- gregoriovbituinjr.

* ayon sa World Health Organization: 

"In 1987, the World Health Assembly passed Resolution WHA40.38, calling for 7 April 1988 to be "a world no-smoking day. In 1988, Resolution WHA42.19 was passed, calling for the celebration of World No Tobacco Day, every year on 31 May."